
Σίγουρα θα έχετε ακούσει τη φράση «Όταν χτυπήσει το βιολογικό σου ρολόι…» τόσες φορές, που είναι κουραστικό ή, στην καλύτερη περίπτωση, κλισέ. Όμως, για τις γυναίκες που έχουν στο μυαλό τους την απόκτηση παιδιών, η επιθυμία να γίνουν μητέρες δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα μηδαμινό συναίσθημα.
Τι συμβαίνει στα ωάριά σας καθώς μεγαλώνετε;
Χωρίς αμφιβολία, θα έχετε ακούσει τη φράση «Όταν χτυπήσει το βιολογικό σου ρολόι…» τόσες φορές, που είναι κουραστικό ή, στην καλύτερη περίπτωση, κλισέ. Όμως, για τις γυναίκες που έχουν στο μυαλό τους την απόκτηση παιδιών, η επιθυμία να γίνουν μητέρες δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ένα μηδαμινό συναίσθημα. Στις ημέρες μας, το σύνθετο επαγγελματικό περιβάλλον, το κυνήγι της καριέρας, η αναζήτηση του ιδανικού συντρόφου, αλλά και πολλές άλλες περίπλοκες καταστάσεις, που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες πριν γίνουν μητέρες, σημαίνουν ότι το επίμονο χτύπημα του βιολογικού ρολογιού δεν είναι μόνο ένα ενοχλητικό αστείο. Είναι ένας τεκμηριωμένος προβληματισμός. Η γονιμότητα, φυσικά, δεν εξαφανίζεται ξαφνικά, σαν καπνός, αλλά ούτε και διαρκεί για πάντα – στην πραγματικότητα, η διαδικασία μείωσης της γονιμότητας της γυναίκας ξεκινά ήδη από τη δεκαετία των 30. Ας δούμε μαζί τι μπορείτε (και τι όχι) να κάνετε, σχετικά με αυτό το δεδομένο.
Ποσότητα των ωαρίων
Το πόσα γόνιμα ωάρια διαθέτει μια γυναίκα δεν είναι ένας σταθερός αριθμός στη διάρκεια της ζωής της. Ενώ ένα έφηβο κορίτσι διαθέτει περίπου 400.000 ωάρια, αυτός ο αριθμός μειώνεται γρήγορα. Ο Dr. Sherman Schreiber. Ο Dr. Sherman Schreiber, συγγραφέας του “Beating Your Biologic Clock”, εξηγεί ότι μόλις μια έφηβη ξεκινήσει τον εμμηνορροϊκό της κύκλο, χάνει 1.000 ανώριμα ωάρια κάθε μήνα και ότι αυτή η απώλεια είναι απλά μια βιολογική διαδικασία, όχι κάτι που μπορεί να αλλάξει από παράγοντες τους οποίους μπορούμε να ελέγξουμε. Η μέση γυναίκα έχει περίπου 25.000 ωάρια διαθέσιμα στην ηλικία των 37 και μόνο 1.000 στην ηλικία των 51 ετών. Για εκείνους που σκέφτονται ότι για τη σύλληψη ενός παιδιού απαιτείται μόνο ΕΝΑ υγιές ωάριο, αυτοί οι αριθμοί πιθανώς εξακολουθούν να ακούγονται αρκετά υψηλοί. Αλλά η επιτυχής σύλληψη δεν είναι απλά ένα «παιχνίδι» αριθμών…
Ποιότητα των ωαρίων
Δε δημιουργούνται όλα τα ωάρια με τον ίδιο τρόπο. Για να είναι ένα ωάριο έτοιμο να γονιμοποιηθεί, πρέπει πρώτα να υποβληθεί σε πολλές διαιρέσεις κυττάρων. Σε αυτή τη σύνθετη, εκπληκτική διαδικασία που είναι η κυτταρική διαίρεση, τα χρωμοσώματα πρέπει να αναπαράγονται και στη συνέχεια να διαχωρίζονται τέλεια, καθώς το κύτταρο χωρίζεται σε δύο. Όσο τα ωάρια μεγαλώνουν ηλικιακά, παρουσιάζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στη διαδικασία της διαίρεσης. Ένα ζήτημα μπορεί να προκύψει με τα ίδια τα χρωμοσώματα. Διαχωρίζονται πολύ νωρίς στη διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης, δίνοντας στο προκύπτον ωάριο λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων – κάτι που ονομάζεται ανευπλοειδία. Ένα άλλο ζήτημα μπορεί να προκύψει με τα μέρη του κυττάρου που περιβάλλουν τα χρωμοσώματα και τα κάνουν να ευθυγραμμίζονται σωστά κατά τη διαίρεση των κυττάρων. Στα γηράσκοντα ωάρια, αυτά τα μέρη – που ονομάζονται μικροσωληνίσκοι – έχουν συχνά μικρότερο έλεγχο στην όλη διαδικασία και καταλήγουν – ξανά – να δίνουν στο προκύπτον ωάριο λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων.
Τι σημαίνει για ένα ωάριο να έχει λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων; Θα μπορούσε να:
- Είναι ανίκανο να γονιμοποιηθεί.
- Είναι ανίκανο να μεγαλώσει και να εξελιχθεί υγιώς (κάτι που οδηγεί σε πρόωρη αποβολή).
- Εξελιχθεί σε ένα μωρό με σύνδρομο Down (αυτό προκαλείται από ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα στη διαίρεση των χρωμοσωμάτων).
Συμπέρασμα: Παρόλο που πολλές μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες αποκτούν υγιή παιδιά με φυσικό τρόπο, όσο πιο πολύ «γερνά» ένα ωάριο, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες μη φυσιολογικής ανάπτυξής του, ενώ παράλληλα μειώνονται οι πιθανότητες το ωάριο αυτό να οδηγήσει σε μια υγιή γέννηση.
Λύσεις για το παρόν και το μέλλον
Ο καθηγητής Greg Fitzharris εκτιμά ότι, στο μέλλον, θα μπορούσαμε να πάρουμε τα χρωμοσώματα από το κύτταρο μιας ηλικιωμένης γυναίκας και να τα βάλουμε στο κύτταρο μιας νεότερης γυναίκας. Με αυτόν τον τρόπο, το γενετικό υλικό θα παραμείνει εξ ολοκλήρου δικό σας (ΟΧΙ σαν να παίρνετε ένα ωάριο δότριας σήμερα), αλλά οι μικροσωληνίσκοι των νεότερων κυττάρων θα κάνουν την διαίρεση των χρωμοσωμάτων πιο επιτυχημένη. Αυτό μπορεί να ακούγεται συναρπαστικό, αλλά είναι ακόμη πολύ μακριά. Όμως, οι γυναίκες που σκέφτονται προνοητικά για τη γονιμότητα, μπορούν να διατηρήσουν αποτελεσματικά τη νεότητα των ωαρίων τους – ακόμη και σήμερα! Οι γυναίκες που καταψύχουν μερικά από τα ωάριά τους, όταν είναι στις αρχές της δεκαετίας των 30 ετών για παράδειγμα, μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν στα 40 τους, όταν αποφασίσουν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για τη μητρότητα. Αυτή η διαδικασία κατάψυξης ονομάζεται κρυοσυντήρηση ώριμων ωαρίων και γίνεται σε κλινικές γονιμότητας σε όλο τον κόσμο. Η κατάψυξη των ωαρίων παγώνει αποτελεσματικά τον χρόνο, διατηρώντας την ποιότητα τόσο στα χρωμοσώματα, όσο και στην περιβάλλουσα κυτταρική ύλη. Είναι μία από τις καλύτερες λύσεις που διαθέτουμε σήμερα, για τη διατήρηση της γονιμότητας. Αν και δεν υπάρχουν ακλόνητες εγγυήσεις, η επίγνωση των επιλογών, η πρόβλεψη και ο έγκαιρος προγραμματισμός για το μέλλον είναι τα καλύτερα βήματα που μπορείτε να κάνετε, για να πραγματοποιήσετε τα όνειρά σας για τη μητρότητα!