Είναι γνωστό ότι η αύξηση του βάρους μπορεί να επηρεάσει πολλούς τομείς της υγείας μας, αλλά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο και στη γονιμότητα.
Σχετίζεται η αύξηση του βάρους με την απώλεια της γονιμότητας;
Είναι γνωστό ότι η αύξηση του βάρους μπορεί να επηρεάσει πολλούς τομείς της υγείας μας, αλλά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο και στη γονιμότητα. Υπάρχουν τουλάχιστον 3 τρόποι με τους οποίους το αυξημένο βάρος επιδρά στις πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης:
- Μπορεί να διαταράξει τον εμμηνορροϊκό κύκλο
- Μπορεί να αλλάξει την ποιότητα των ωαρίων
- Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής
Πόσο βάρος θεωρείται πολύ βάρος;
Όταν πρόκειται για τη γονιμότητα, το βάρος υπολογίζεται με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Σε γενικές γραμμές:
- ΔΜΣ κάτω από 18,5 θεωρείται ελλιποβαρής
- ΔΜΣ μεταξύ 18,5 και 24,9 είναι υγιής
- ΔΜΣ μεταξύ 25 και 29,9 σχετίζεται με υπερβαρία
- ΔΜΣ πάνω από 30 είναι παχυσαρκία
Ωστόσο, το υγιές βάρος είναι διαφορετικό για κάθε γυναίκα. Μια γυναίκα θα μπορούσε να έχει έναν υγιή ΔΜΣ και να αντιμετωπίσει προβλήματα γονιμότητας που σχετίζονται με το βάρος, ενώ κάποια άλλη που είναι υπέρβαρη μπορεί να μείνει έγκυος και να γεννήσει χωρίς προβλήματα.
Το επιπλέον βάρος μπορεί να διαταράξει τον εμμηνορροϊκό κύκλο
Ο κύριος λόγος για τον οποίο το αυξημένο βάρος επηρεάζει τη γονιμότητα είναι επειδή δυνητικά διαταράσσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο.
Ο εμμηνορροϊκός κύκλος ρυθμίζεται από μια λεπτή ισορροπία ορμονών που παράγονται από την υπόφυση και τον υποθάλαμο, αδένες οι οποίοι διεγείρουν τις ωοθήκες. Η πιο σημαντική ορμόνη είναι η εκλυτική ορμόνη γοναδοτροπίνης ή αλλιώς GnRH. Διεγείρει την παραγωγή της ορμόνης διέγερσης των ωοθυλακίων (FSH), η οποία ξεκινά την ανάπτυξη των ωαρίων μέσα στις ωοθήκες και αυξάνει τα επίπεδα των οιστρογόνων, καθώς και της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), η οποία βοηθά τα ωάρια να ωριμάσουν και να απελευθερωθούν εγκαίρως.
Σε φυσιολογικές συνθήκες, ο υποθάλαμος απελευθερώνει GnRH κάθε μία έως δύο ώρες με σταθερό ρυθμό, αλλά όταν είστε υπέρβαρη, ο επιπλέον λιπαρός ιστός παράγει τη δική του ορμόνη, τη λεπτίνη, η οποία διακόπτει την παραγωγή GnRH και διαταράσσει ολόκληρο τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο. Όσο περισσότερο λίπος διαθέτετε, ειδικά όταν είναι γύρω από την κοιλιά σας, τόσο περισσότερη λεπτίνη παράγει το σώμα σας.
Η παχυσαρκία προκαλεί επίσης μείωση της παραγωγής της συνδετικής σφαιρίνης, που συνδέεται με τις ορμόνες του φύλου (SHBG), καθώς και της αυξητικής ορμόνης (GH). Και οι δύο εμπλέκονται στη διέγερση των ωοθηκών σας, στη διαδικασία παραγωγής των σωστών επιπέδων ανδρογόνων και οιστρογόνων. Σύμφωνα με μια μελέτη, οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να συλλάβουν με φυσικό τρόπο εντός ενός έτους, από τις γυναίκες που διαθέτουν φυσιολογικό βάρος.
Επιπλέον, η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει και σε ανωορρηξίας, κάτι που σημαίνει ότι οι ωοθήκες σας σταματούν να παράγουν ωάρια εντελώς, λόγω της διαταραχής της ορμονικής ισορροπίας. Οι γυναίκες με ΔΜΣ άνω του 27 έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν διακοπή ωορρηξίας, από εκείνες με φυσιολογικό ΔΜΣ.
Αρνητική επίδραση στην ποιότητα των ωαρίων
Παρόλο που οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν τη σχέση μεταξύ της παχυσαρκίας και της μείωσης της ποιότητας των ωαρίων, είναι πιθανό ότι, ακόμη και αν εξακολουθείτε να έχετε ωορρηξία, η παχυσαρκία επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα των ωαρίων σας. Καθώς το ωάριο διαιρείται επανειλημμένα, είναι πιο πιθανό να διαχωριστεί ανώμαλα, δημιουργώντας ωάρια με λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων ή/και οδηγώντας σε αποτυχία σωστής γονιμοποίησης.
Μια διαφορετική μελέτη αποκάλυψε ότι για κάθε επιπλέον βαθμό ΔΜΣ που έχετε, πάνω από το επίπεδο του 29, οι πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος εντός 1 έτους μειώνονται κατά περίπου 5%!.
Αποβολή και γέννηση
Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει επίσης ότι, ακόμη κι αν μείνετε έγκυος, η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις πιθανότητές σας να ολοκληρώσετε την εγκυμοσύνη και να γεννήσετε ένα υγιές μωρό. Σύμφωνα με το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας), οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες έχουν υψηλότερα ποσοστά αποβολής, καθώς και υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης, υψηλής αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας, και είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν επιπλοκές κατά τον τοκετό. Όσο υψηλότερος είναι ο ΔΜΣ, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.
Μια μελέτη αποκάλυψε ότι ακόμη και λίγο επιπλέον βάρος μπορεί να έχει εντυπωσιακό αντίκτυπο στις αποβολές, κατά τη διάρκεια της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης. Ποσοστό 38% των γυναικών με ΔΜΣ 25 ή παραπάνω απέβαλαν κατά το πρώτο τρίμηνο, ενώ σε γυναίκες με υγιή ΔΜΣ το ποσοστό αυτό περιορίστηκε στο 20%.
Ανδρική παχυσαρκία και υπογονιμότητα
Ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι το αυξημένο βάρος μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα και στους άνδρες. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνδρες που είναι υπέρβαροι, με ΔΜΣ άνω του 25, εμφανίζουν πτώση 22% στον αριθμό των σπερματοζωαρίων τους και 24% μείωση στη συγκέντρωση του σπέρματος. Επιπλέον, τα επίπεδα τεστοστερόνης πέφτουν όταν ο ΔΜΣ αυξάνεται, γεγονός που μειώνει τη σεξουαλική επιθυμία.
Το βάρος δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητά σας. Τα ινομυώματα μπορεί επίσης να περιπλέξουν τη διαδικασία της σύλληψης. Αν όμως αγωνίζεστε να συλλάβετε και έχετε αποκλείσει άλλα πιθανά ζητήματα που θα μπορούσαν να σας εμποδίσουν από το να μείνετε έγκυος, μήπως είναι μια καλή σκέψη να προσπαθήσετε να χάσετε βάρος;
Ίσως αυτή είναι μια καλή αφετηρία για να απολαύσετε το συναρπαστικό ταξίδι της εγκυμοσύνης, που θα σας οδηγήσει στον υπέρτατο προορισμό: τη μητρότητα!