Για τις περισσότερες γυναίκες, η εμμηνόπαυση εμφανίζεται μεταξύ 45 και 55 ετών (κατά μέσο όρο στα 51), αλλά μερικές γυναίκες διαπιστώνουν συμβαίνει πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να βάλει εμπόδια στις επιθυμίες σας σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Πρώιμη εμμηνόπαυση και προγραμματισμός της γονιμότητας
Εάν προσπαθείτε να ξεκινήσετε τη δική σας οικογένεια, πιθανώς γνωρίζετε κάποια πράγματα σχετικά με την έναρξη της εμμηνόπαυσης, καθώς φτιάχνετε το χρονοδιάγραμμά σας. Είναι σαν ένα τεράστιο σημάδι “λήξης” στον αγώνα για να αποκτήσετε παιδιά. Για τις περισσότερες γυναίκες, η εμμηνόπαυση εμφανίζεται μεταξύ 45 και 55 ετών (κατά aμέσο όρο στα 51), αλλά μερικές γυναίκες διαπιστώνουν ότι κάνει την άφιξή της πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να βάλει εμπόδια στις επιθυμίες σας σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Τι είναι η πρώιμη εμμηνόπαυση;
Οι γιατροί κάνουν διάκριση μεταξύ της πρώιμης εμμηνόπαυσης, η οποία συμβαίνει μεταξύ των ηλικιών 40 και 45 ετών, και της πρόωρης εμμηνόπαυσης, που ονομάζεται επίσης Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια (ΠΩΑ), η οποία εμφανίζεται πριν από την ηλικία των σαράντα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 5% των γυναικών βιώνει πρώιμη εμμηνόπαυση και ένα άλλο 1% αντιμετωπίζει πρόωρη εμμηνόπαυση.
Τι προκαλεί την πρώιμη εμμηνόπαυση;
Για πολλές γυναίκες, η πρώιμη και η πρόωρη εμμηνόπαυση είναι ιδιοπαθείς, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει γνωστή ιατρική αιτία. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε πρώιμη εμμηνόπαυση ή ΠΩΑ:
Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία συχνά προκαλούν εμμηνόπαυση επειδή η θεραπεία μπορεί να βλάψει τις ωοθήκες σας και να σταματήσει την ωορρηξία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι πιθανό το σώμα σας να αναρρώσει και να αρχίσει πάλι να έχει ωορρηξία, αν και μπορεί να δυσκολευτείτε να μείνετε έγκυος εξαιτίας άλλων λόγων για τους οποίους η θεραπεία επηρέασε τα αναπαραγωγικά σας όργανα.
Γενετικές και χρωμοσωμικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο Turner, μπορεί να επηρεάσουν τις ωοθήκες από τη γέννηση και να προκαλέσουν πρώιμη ή πρόωρη εμμηνόπαυση.
Αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι παθήσεις του θυρεοειδούς είναι ενδείξεις ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα έχει κάποια δυσλειτουργία και επιτίθεται στο σώμα σας, αντί για την ασθένεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα μπορούσε επίσης να προσβάλει τις ωοθήκες σας και να τις εμποδίσει από το να λειτουργούν σωστά.
Λοιμώξεις, όπως η παρωτίτιδα, η ελονοσία και η φυματίωση, μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στις ωοθήκες, αλλά αυτό είναι πολύ σπάνιο. Ο HIV και το AIDS, που δεν ελέγχονται σωστά με φαρμακευτική αγωγή, μπορεί επίσης να προκαλέσουν εμμηνόπαυση.
H χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ωοθηκών προκαλεί αναπόφευκτα εμμηνόπαυση.
Το κάπνισμα μπορεί να επιταχύνει τον εκφυλισμό των ωοθυλακίων (ανώριμα ωάρια). Μια γυναίκα γεννιέται με ένα εκατομμύριο ωοθυλάκια, κατά μέσο όρο, και αυτά σιγά-σιγά μειώνονται με την πάροδο του χρόνου. Τα ωοθυλάκια δεν εξαντλούνται μόνο μέσω της ωορρηξίας και της εμμηνόρροιας. Περνούν και από μια διαδικασία που ονομάζεται ατρησία, μέσω της οποίας τα ωοθυλάκια απλώς εκφυλίζονται και πεθαίνουν. Εάν καπνίζετε, επιταχύνετε αυτήν τη διαδικασία.
Μια μελέτη από τη Δανία διαπίστωσε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της ηλικίας που είχε η μητέρα σας την εμμηνόπαυση και του δικού σας αποθεματικού των ωοθηκών, που αναφέρεται στον αριθμό των ωαρίων που παραμένουν στο σώμα σας. Εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εμμηνόπαυσης, είναι πιθανό να έχετε χαμηλότερο ωοθηκικό αποθεματικό από τον μέσο όρο, να έχετε πρόβλημα να συλλάβετε σε νεαρότερη ηλικία από τον μέσο όρο, αλλά και να βιώσετε την εμμηνόπαυση σε ηλικία μικρότερη από τον μέσο όρο.
Τι είναι η περιεμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση είναι σπάνιο να εμφανιστεί μέσα σε ένα βράδυ (στην πραγματικότητα, αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο εάν οι ωοθήκες σας αφαιρούνταν χειρουργικά). Οι γυναίκες περνούν από μια περίοδο που ονομάζεται περιεμμηνόπαυση, στην οποία εξακολουθείτε να έχετε ωορρηξία, αλλά με εξαιρετικά μικρότερη συχνότητα. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, οι περίοδοί σας γίνονται ακανόνιστες και απέχουν περισσότερο η μία από την επόμενη.
Η περιεμμηνόπαυση μπορεί να διαρκέσει έως και έξι χρόνια ή και περισσότερο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι ακόμη δυνατό να μείνετε έγκυος, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ποσοστό μεταξύ 2,2% και 14,2% των γυναικών που συμμετείχαν συνέλαβαν φυσικά και έφεραν στον κόσμο ένα υγιές μωρό!
IΕάν οι περίοδοί σας γίνουν αισθητά μεγαλύτερες ή μικρότερες από το συνηθισμένο ή σταματήσετε εντελώς να έχετε περίοδο για τρεις κύκλους, είναι πιθανό να εισέρχεστε στην περιεμμηνόπαυση. Μπορεί επίσης να βιώσετε κάποια από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις, κολπική ξηρότητα, αϋπνία, πονοκεφάλους, άγχος και πόνους στις αρθρώσεις.
Πώς επηρεάζει η πρώιμη εμμηνόπαυση τον προγραμματισμό της γονιμότητάς σας;
Μόλις μπείτε στην εμμηνόπαυση δε θα μπορείτε πια να συλλάβετε με φυσικό τρόπο, αλλά θα μπορείτε ακόμη να ξεκινήσετε με επιτυχία την οικογένειά σας, μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, είτε με ωάρια δότριας, είτε με τα δικά σας ωάρια, τα οποία καταψύξατε σε προγενέστερο σημείο της ζωής σας.
Μπορεί να έχετε ακούσει για τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ή HRT, η οποία συνιστάται συχνά σε γυναίκες που εμφανίζουν πρώιμη εμμηνόπαυση. Ωστόσο, η θεραπεία HRT συνταγογραφείται μόνο για την αντιμετώπιση διαφόρων άλλων προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση, όπως η οστεοπόρωση και ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου, καθώς επίσης και για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της. Δεν βελτιώνει τη γονιμότητά σας.
Γι’ αυτό, εάν:
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εμμηνόπαυσης,
- Υποφέρετε από αυτοάνοση διαταραχή, κάποια λοίμωξη ή γενετική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει πρώιμη εμμηνόπαυση, ή
- Σας έχουν συμβουλεύσει να προχωρήσετε σε οποιαδήποτε θεραπεία ή επέμβαση, που θα μπορούσε να επηρεάσει τη γονιμότητά σας…
είναι σοφή απόφαση το να σκεφτείτε να καταψύξετε τα ωάριά σας, το συντομότερο δυνατό.
Αν καταψύξετε τα ωάριά σας στην ηλικία των 20 ή των 30 ετών, η ποιότητά τους θα είναι σαφώς υψηλότερη και αυτό θα βελτιώσει τις πιθανότητες της επιτυχίας όταν θα τα χρησιμοποιήσετε αργότερα στη ζωή σας, για να μείνετε έγκυος μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η ποιότητα των ωαρίων μπορεί να μειωθεί πολύ πριν από την εμμηνόπαυση, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη και αν μείνετε έγκυος κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης, θα αντιμετωπίσετε υψηλότερο κίνδυνο αποβολής. Επιπλέον, το ωάριο δε θα μπορεί να διαιρεθεί σωστά, με αποτέλεσμα τον λανθασμένο αριθμό χρωμοσωμάτων σε κάθε κύτταρο, στο έμβρυο.
Οι πιθανότητες να αντιμετωπίσετε πρώιμη ή πρόωρη εμμηνόπαυση είναι κάτι που πρέπει να έχετε κατά νου όταν χαράζετε την πορεία σας για τη δημιουργία της οικογένειάς σας. Ελπίζουμε πως ό,τι κι αν επιλέξετε, το ταξίδι σας στον υπέροχο κόσμο της μητρότητας να είναι χωρίς εμπόδια και επιτυχημένο!
Ίσως θα ήθελες να διαβάσεις αυτό
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τη γονιμότητα, μπορείς να επισκεφθείς την σελίδα τα Νέα και να ακούσεις τους ειδικούς
Δείτε όλα τα νέα και τα άρθρα
