
Είναι γνωστό ότι, κατά κανόνα, οι νεαρότερες γυναίκες χρειάζονται λιγότερο χρόνο για να μείνουν έγκυες και να γεννήσουν υγιή μωρά. Αλλά το να κατανοήσουμε το γιατί συμβαίνει αυτό είναι λίγο πιο σύνθετη υπόθεση.
Νεανικά Ωάρια σε σύγκριση με Νεανική Μήτρα: Τι είναι πιο σημαντικό για την επιτυχία της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης;
Είναι γνωστό ότι, κατά κανόνα, οι νεαρότερες γυναίκες χρειάζονται λιγότερο χρόνο για να μείνουν έγκυες και να γεννήσουν υγιή μωρά. Αλλά το να κατανοήσουμε το γιατί συμβαίνει αυτό είναι λίγο πιο σύνθετη υπόθεση.
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαφορετικοί παράγοντες που κάνουν την επίτευξη εγκυμοσύνης λίγο πιο δύσκολη για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας:
- Τα ωάριά τους (που θα δημιουργήσουν το έμβρυο) είναι πιο γερασμένα.
- Ολόκληρο το σώμα τους, συμπεριλαμβανομένης της μήτρας, παρουσιάζει μεγαλύτερη καταπόνηση.
Ας δούμε πώς επιδρά καθένας από αυτούς τους δύο παράγοντες στην επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Και μετά, θα απαντήσουμε μαζί στην ερώτηση: τελικά ποιο είναι πιο σημαντικό, η μήτρα ή το ωάριο;
Γιατί είναι σημαντική η ηλικία των ωαρίων;
Κάθε κορίτσι γεννιέται με 1 έως 2 εκατομμύρια ωάρια. Αυτή η ποσότητα σταδιακά μειώνεται, με αποτέλεσμα στην εφηβεία το κορίτσι να διαθέτει περίπου 400.000 ωάρια, ενώ στην ηλικία των 37 ετών περίπου 25.000 ωάρια.
Όμως, τα ωάρια δε μειώνονται μόνο σε ποσότητα, στο πέρασμα του χρόνου επηρεάζεται αρνητικά και η ποιότητά τους, για διάφορους λόγους. Κατ’ αρχάς, το σώμα έχει την τάση να επιλέγει να χρησιμοποιήσει πρώτα τα καλύτερης ποιότητας ωάρια, κι αυτό συμβαίνει στην εφηβεία, στα 20, μέχρι και την αρχή της δεκαετίας των 30. Όσο κυλά η δεκαετία των 30 και των 40 ετών, τα ωάρια που έχουν απομείνει στο σώμα της γυναίκας έχουν μικρότερες πιθανότητες να είναι καλής ποιότητας.
Επιπλέον, όταν το ωάριο ωριμάζει στις ωοθήκες, κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, πριν από την ωορρηξία πρέπει να διαιρεθεί αρκετές φορές. Τα μεγαλύτερης ηλικίας κύτταρα ωαρίων είναι πιο πιθανό να διαιρεθούν αφύσικα, αφήνοντας το κύτταρο με λάθος αριθμό χρωμοσωμάτων. Το αποτέλεσμα είναι ένα ωάριο που δε θα γονιμοποιηθεί ή – ακόμη και αν γονιμοποιηθεί – δε θα αναπτυχθεί σωστά, και δε θα οδηγήσει σε επιτυχή εγκυμοσύνη ή σε υγιή γέννηση.
Γιατί η ηλικία της μήτρας (και συνολικά του σώματος) είναι σημαντική
Υπάρχει γυναίκα που να μην έχει νιώσει ότι το σώμα της στα 40+ δεν είναι το ίδιο όπως ήταν στα 20+; (Δεν είναι τυχαίο ότι οι γυναίκες που δε θέλουν να αποκαλύψουν την ηλικία τους συχνά απαντούν χιουμοριστικά στην ερώτηση «Πόσο χρονών είσαι;», λέγοντας «21!»).
Οι γυναίκες που μένουν έγκυες μετά τα 35 είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν επιπλοκές στην εγκυμοσύνη τους, όπως:
Διαβήτη κύησης
Υψηλή αρτηριακή πίεση
Προεκλαμψία
Επιπλοκές στη διάρκεια του τοκετού, όπως παρατεταμένο τοκετό, ανάγκη για καισαρική τομή ή ακόμη και θνησιγένεια.
Καθεμιά από αυτές τις επιπλοκές μπορεί να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες υγιούς εγκυμοσύνης και γέννησης!
Τελικά, τι ‘μετρά’ περισσότερο, η Μήτρα ή το Ωάριο;
Πριν απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση, ίσως είναι καλύτερα να αναρωτηθούμε: Γιατί έχει σημασία ποιο από τα δύο έχει μεγαλύτερη σημασία;
Όταν είσαι πάνω από 35, τόσο τα ωάριά σου, όσο και το υπόλοιπο σώμα σου, είναι πάνω από 35 – και τι σημαίνει αυτό;
Αν και δεν μπορείς να αλλάξεις την ηλικία του σώματός σου (εκτός κι αν έχεις ανακαλύψει τη μηχανή του χρόνου), όταν επιλέγεις την Εξωσωματική Γονιμοποίηση μπορείς δυνητικά να αλλάξεις την ηλικία των ωαρίων σου. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω της δωρεάς ωαρίων από νεαρότερη γυναίκα, είτε χρησιμοποιώντας τα δικά σου ωάρια, αν φυσικά είχες προνοήσει να τα καταψύξεις όταν ήσουν σε μικρότερη ηλικία.
Γι’ αυτό, είναι λογικό να θέλετε να μάθετε ποιο από τα δύο είναι πιο σημαντικό. Ας το ανακαλύψουμε μαζί.
Η HFEA του Ηνωμένου Βασιλείου (Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας) παρουσιάζει μερικούς πολύ εντυπωσιακούς αριθμούς στην πιο πρόσφατη αναφορά της, χρησιμοποιώντας στοιχεία του 2017.
Διάγραμμα 17: Ποσοστό γεννήσεων με Εξωσωματική Γονιμοποίηση ανά ηλικία, 2017
Κατεψυγμένα Φρέσκα
Δικά τους ωάρια Ωάρια από δωρεά
Κάτω των 35
Οι αριθμοί παρουσιάζουν το ποσοστό γεννήσεων ανά μεταφερόμενο έμβρυο (PET). Για τις γυναίκες που χρησιμοποίησαν τα δικά τους ωάρια, το ποσοστό γεννήσεων σταδιακά μειώνεται, από το επίπεδο του 27-30% (ανάλογα με το αν τα ωάρια ήταν φρέσκα ή κατεψυγμένα) για τις γυναίκες κάτω από 35 ετών, μέχρι το ποσοστό 2-4% για τις γυναίκες άνω των 44.
Στον αντίποδα, για τις γυναίκες που έκαναν χρήση της δωρεάς ωαρίων η μείωση είναι λιγότερο σημαντική (αλλά κι εδώ υπάρχει μείωση). Το ποσοστό γεννήσεων ανά μεταφερόμενο έμβρυο είναι 28-33% για τις γυναίκες κάτω των 35 ετών – ποσοστό που δε διαφέρει και πολύ από τις γυναίκες που προχώρησαν σε Εξωσωματική με τα δικά τους ωάρια. Αλλά βλέπουμε ότι το ποσοστό γεννήσεων για τις γυναίκες άνω των 44 ετών είναι 22-26%. Μια διαφορά πολύ σημαντική σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό 2-4%, των γυναικών που χρησιμοποίησαν τα δικά τους ωάρια!
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Τα ωάρια δότριας προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από γυναίκες κάτω των 35 ετών. Όταν χρησιμοποιηθούν αυτά τα νεαρότερης ηλικίας ωάρια, ακόμη και οι γυναίκες που βρίσκονται στα μέσα της δεκαετίας των 40 έχουν σημαντικές πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης και γέννησης. Βέβαια, και αυτό το ποσοστό δεν είναι τόσο υψηλό όσο το ποσοστό επιτυχίας των γυναικών που διανύουν τη δεκαετία των 30, γεγονός που δείχνει ότι το μεγαλύτερης ηλικίας σώμα και η μήτρα έχουν αντίκτυπο, όμως δεν παύει να είναι ένα ποσοστό πολύ υψηλότερο από εκείνο των γυναικών στα 40+, που χρησιμοποιούν τα δικά τους ωάρια. Κι αυτό καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της ηλικίας των ωαρίων!
Μία ακόμη απόδειξη του ότι η ηλικία του ωαρίου έχει μεγαλύτερη επίδραση από την ηλικία του σώματος προκύπτει και από τη διαφορά στο ποσοστό επιτυχίας των γυναικών που χρησιμοποιούν τα δικά τους ωάρια, σε σύγκριση με εκείνες που χρησιμοποιούν κατεψυγμένα. Για ηλικίες κάτω των 35 ετών, το ποσοστό επιτυχίας της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης είναι παρεμφερές, όταν οι γυναίκες χρησιμοποιούν τα δικά τους, φρέσκα ωάρια. Σε όλες τις μεγαλύτερες ηλικιακές κατηγορίες, όμως, το ποσοστό επιτυχίας είναι μεγαλύτερο για τα κατεψυγμένα ωάρια. Άρα, τα ωάρια που καταψύχθηκαν σε νεαρή ηλικία ενισχύουν καθοριστικά τις πιθανότητες για επιτυχημένη εγκυμοσύνη!
Η ίδια αύξηση παρατηρείται και όταν γίνεται Εξωσωματική Γονιμοποίηση χρησιμοποιώντας έμβρυα που καταψύχθηκαν σε νεαρότερη ηλικία.
Βρέθηκε το ελιξίριο της νεότητας;
Δε θέλουμε να σας απογοητεύσουμε, αλλά, όχι, δε γνωρίζουμε καμία θαυματουργή «πηγή» που θα σας κάνει 21 ξανά (αν, φυσικά, αυτό είναι που επιθυμείτε). Το σώμα σας έχει την ηλικία του, και αυτή δεν αλλάζει.
Όμως, οι αριθμοί που δίνονται από την HFEA μάς δείχνουν τον δρόμο προς μια πιθανή «πηγή γονιμότητας». Η χρήση νεότερων ωαρίων – είτε είναι τα κατεψυγμένα δικά σας, είτε προέρχονται από δωρεά – μπορεί να σας εξασφαλίσει υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση. Επιπλέον, όσο νωρίτερα καταψύξετε τα ωάριά σας (ειδικά εάν αυτό γίνει πριν από την ηλικία των 35), τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης και γέννησης, με Εξωσωματική Γονιμοποίηση.
Όποιος κι αν είναι ο δρόμος που θα ακολουθήσετε, σας ευχόμαστε κάθε επιτυχία στις διαθέσιμες επιλογές γονιμότητας, ώστε να αποκτήσετε την οικογένεια που θέλετε, όταν εσείς το θέλετε!