Πιθανώς έχεις ακούσει πολλά για τους κινδύνους που μπορεί να επιφέρει το να καθυστερήσεις να ξεκινήσεις τη δική σου οικογένεια πριν να σταθεροποιήσεις την καριέρα σου, αφού το να προσπαθήσεις να αποκτήσεις μωρό αργότερα στη ζωή σου μπορεί να περιορίσει τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης και γέννησης.
Επηρεάζει η δουλειά σου τη γονιμότητά σου;
Πιθανώς έχεις ακούσει πολλά για τους κινδύνους που μπορεί να επιφέρει το να καθυστερήσεις να ξεκινήσεις τη δική σου οικογένεια πριν να σταθεροποιήσεις την καριέρα σου, αφού το να προσπαθήσεις να αποκτήσεις μωρό αργότερα στη ζωή σου μπορεί να περιορίσει τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης και γέννησης. Αλλά ίσως να μην έχεις συνειδητοποιήσει ότι η ίδια η δουλειά σου ή ακόμη και οι συνθήκες εργασίας θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τις πιθανότητες να συλλάβεις και να γεννήσεις υγιή παιδιά.
Υπάρχουν τουλάχιστον έξι τρόποι με τους οποίους η δουλειά σου θα μπορούσε να επηρεάσει τη γονιμότητά σου:
- H έκθεση σε χημικά μπορεί να μειώσει τη γονιμότητα.
- H έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να βλάψει το αναπαραγωγικό σου σύστημα και τα ωάριά σου.
- O αντίκτυπος της εργασίας σε βάρδιες ή του jet lag στην ορμονική ισορροπία μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα.
- Οι επιδράσεις του στρες στις αναπαραγωγικές ορμόνες μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητές σου να μείνεις έγκυος.
- H καταπόνηση του σώματος και οι συνεχείς απαιτήσεις για σήκωμα βάρους, σκύψιμο ή ορθοστασία μπορεί να βάλουν τις προοπτικές της γονιμότητάς σου σε κίνδυνο.
- Αλλά και η ανδρική γονιμότητα μπορεί επίσης να επηρεαστεί από τις εργασιακές συνθήκες – και ας θυμόμαστε ότι για τη σύλληψη χρειάζονται δύο!
Χώροι εργασίας που σας εκθέτουν σε επιβλαβείς χημικές ουσίες
Είναι δύσκολο να πούμε ακριβώς σε πόσες χημικές ουσίες εκτίθενται καθημερινά οι γυναίκες, επειδή βρίσκονται παντού γύρω μας – στο μακιγιάζ μας, στα προϊόντα υγιεινής, ακόμη και στο νερό και το φαγητό μας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι κάθε έγκυος Αμερικανίδα εκτίθεται σε τουλάχιστον 43 διαφορετικές χημικές ουσίες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της.
Αλλά ο χώρος εργασίας μπορεί να είναι ακόμη πιο επικίνδυνος. Έχει αποδειχθεί ότι περισσότερες από 1.000 χημικές ουσίες, κοινές στους χώρους εργασίας, επηρεάζουν την αναπαραγωγή σε ζώα, αλλά εκατομμύρια άλλες ακόμη δεν έχουν μελετηθεί ποτέ. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) καταχώρισε πάνω από 21.000 ουσίες, από το 2008, και ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει μόνο ουσίες που παράγονται σε ποσότητες άνω του 1 τόνου. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ποιες από αυτές μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
Με βάση τα παραπάνω, υπάρχουν ορισμένες χημικές ουσίες που οι επιστήμονες γνωρίζουν ήδη ότι καθιστούν δύσκολη την επίτευξη εγκυμοσύνης και είναι τόσο εύκολο να εκτεθούμε σε αυτές. Κάποιες από τις βασικές, επικίνδυνες χημικές ουσίες που επηρεάζουν τη γονιμότητα, είναι οι εξής:
- O μόλυβδος και οι ενώσεις μολύβδου που χρησιμοποιούνται στα χρώματα βαφής, τις σωληνώσεις και τα κεραμικά.
- Φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, τη δασοκομία ή τις κτηνιατρικές εργασίες.
- Το δισουλφίδιο του άνθρακα (CS2) που χρησιμοποιείται σε εργοστάσια που κατασκευάζουν καουτσούκ και σελοφάν.
- Τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs) που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικό εξοπλισμό, λιπαντικά, ψυκτικά, αλλά και για άλλους βιομηχανικούς σκοπούς.
- Τα εποξεικά και οι ρητίνες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικού, στους χώρους περιποίησης νυχιών, αλλά και στην οδοντιατρική.
- Οργανικοί διαλύτες όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται στα αραιωτικά βαφής, το ασετόν, τα αρώματα, καθώς και σε βιομηχανικά απολυμαντικά για χώρους υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και περιποίησης νυχιών.
- Καυσαέρια πετρελαίου και αναθυμιάσεις καυσίμων για κινητήρες τζετ.
Όπως φαίνεται καθαρά, στη λίστα αυτή εντάσσεται ένας μεγάλος αριθμός χώρων εργασίας και τύπων επαγγελμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας σε χώρους περιποίησης νυχιών, εργοστάσια, δομές υγείας, στη γεωργία, την τέχνη, καθώς και στα συνεργεία.
Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία μεταξύ της υπόφυσης του εγκεφάλου (που ελέγχει τις ορμόνες σας) και των ωοθηκών σας.
Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη είναι οι ορμόνες που ελέγχουν τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο και προετοιμάζουν τη μήτρα για το γονιμοποιημένο ωάριο. Εάν η υπόφυσή σας δεν παράγει τις ορμόνες τη σωστή στιγμή και στις σωστές ποσότητες, αυτό μπορεί να αλλάξει τον χρόνο ωορρηξίας σας, να βλάψει την παραγωγή ωαρίων και να μειώσει την ποιότητα των ωαρίων. Και, φυσικά, είναι πιο πιθανό να δυσκολευτείτε να συλλάβετε με ωάρια που έχουν υποστεί βλάβες. Επιπλέον, όταν η ποιότητα των ωαρίων είναι χαμηλότερη, ο κίνδυνος να μη διαιρεθούν σωστά είναι υψηλότερος, οδηγώντας σε μεγαλύτερη πιθανότητα χρωμοσωμικών ελαττωμάτων.
Εργασία στον τομέα της υγείας
Τα φάρμακα χημειοθεραπείας, οι ακτινογραφίες και οι διαδικασίες ακτινοσκόπησης παράγουν ιονίζουσα ακτινοβολία, την οποία συνήθως αποκαλούμε απλώς ακτινοβολία. Επηρεάζει τη γονιμότητα των ασθενών που πρέπει να υποβληθούν σε θεραπείες, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει και το ιατρικό προσωπικό που διενεργεί τις διαδικασίες ή φροντίζει τους ασθενείς μετά τη θεραπεία τους.
Η άμεση ακτινοβολία μπορεί να καταστρέψει τις ωοθήκες και η διαρροή ακτινοβολίας μπορεί να βλάψει το DNA στα κύτταρα. Οι σημερινές πρακτικές ασφάλειας που εφαρμόζονται στους χώρους εργασίας συνήθως διατηρούν την ποσότητα της διαρροής ακτινοβολίας πολύ κάτω από τα επιβλαβή επίπεδα, αλλά είναι σημαντικό να ακολουθείτε τους κανόνες και να βεβαιώνεστε ότι και οι εργοδότες σας τους τηρούν επίσης. Ακόμη και μια χαμηλή δόση ακτινοβολίας μπορεί να προκαλέσει πρώιμη εμμηνόπαυση.
Υπερβολικό εργασιακό άγχος
Κάθε επάγγελμα που προκαλεί πολύ στρες μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητά σας.
Αναφερόμαστε σε διοικητικές θέσεις υψηλής ισχύος-ευθύνης, θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν πολλές προθεσμίες της τελευταίας στιγμής (ασφυκτικά deadlines), αλλά και έκθεση σε έναν τοξικό εργοδότη-προϊστάμενο ή σε ένα αγχωτικό εργασιακό περιβάλλον.
Αυτό συμβαίνει επειδή το άγχος παράγει μια ορμονική απόκριση (η αντίδραση «πάλης ή φυγής»), που επηρεάζει την ορμονική ισορροπία στο σώμα, η οποία μπορεί να επιδράσει στην παραγωγή των ορμονών αναπαραγωγής.
Εργασία σε βάρδιες και jet lag
Όταν ταξιδεύετε τακτικά ή εργάζεστε σε βάρδιες βραδινές, νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, η συνθήκη αυτή μπορεί να διαταράξει το βιολογικό σας ρολόι και να προκαλέσει jet lag. Αν το εσωτερικό σας ρολόι δε λειτουργεί σωστά, μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή ορμονών, διαταράσσοντας τον εμμηνορροϊκό κύκλο και το γόνιμο παράθυρό σας.
Αυτή η πιθανότητα μπορεί να επηρεάσει:
- Επαγγελματίες – επιχειρηματίες που ταξιδεύουν τακτικά ή μετακινούνται διεθνώς.
- Εργάτες βάρδιας σε επαγγέλματα όπως η υγειονομική περίθαλψη, η επιβολή του νόμου, η γρήγορη εστίαση, ο ξενοδοχειακός και ο κατασκευαστικός κλάδος.
Περίπου μόνο το 24% των Ευρωπαίων εργάζεται κανονικά 8 ώρες την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα, τις πρωινές ώρες. 17% εργάζεται σε βάρδιες και 14% αυτών εργάζονται για 10 ώρες ή περισσότερο, σε μόνιμη βάση.
Επαγγέλματα με αυξημένες σωματικές απαιτήσεις
Ένας μεγάλος αριθμός γυναικών εργάζεται σε θέσεις εργασίας που συνεπάγονται υπερβολική κάμψη στη μέση (σκύψιμο) ή σήκωμα αντικειμένων και έχει διαπιστωθεί ότι αυτές οι δραστηριότητες μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα των ωαρίων, καθώς επίσης και την παραγωγή τους. Το CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών – ΗΠΑ) ορίζει ως “υπερβολική κάμψη και σήκωμα”, τα εξής: κάμψη στη μέση για περισσότερο από 20 φορές την ημέρα ή ανύψωση βαρέων αντικειμένων περισσότερες από μία φορά κάθε πέντε λεπτά.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Occupational & Environmental Medicine διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που απασχολούνται σε θέσεις εργασίας με αυξημένες σωματικές απαιτήσεις είχαν 9% χαμηλότερο απόθεμα ωαρίων και 14,5% λιγότερα ώριμα ωάρια, από εκείνες τις γυναίκες των οποίων οι εργασίες δεν περιλάμβαναν αντίστοιχες συνθήκες καταπόνησης.
Οι γυναίκες που εργάζονται σε εστιατόρια ή μπαρ, ως πάροχοι φροντίδας σε παιδιά, σε εργοστάσια και αποθήκες διανομής, σε χώρους λιανικής, αλλά και σε αρκετούς άλλους βιομηχανικούς κλάδους, ενδέχεται να απαιτηθεί (από όλες) να ασκήσουν «υπερβολική» σωματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τη μελέτη αυτή.
Η ανδρική γονιμότητα είναι επίσης σημαντικό ζήτημα
Οι χώροι εργασίας μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη γονιμότητα και των ανδρών, οπότε αυτό είναι κάτι που πρέπει να εκτιμήσετε σωστά, εάν προσπαθείτε να συλλάβετε.
Η θερμότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανδρική υπογονιμότητα.
Η ιδανική θερμοκρασία για παραγωγή σπέρματος είναι μερικοί βαθμοί κάτω από τη θερμοκρασία του σώματος, αλλά πολλοί άνδρες εργάζονται σε ζεστά περιβάλλοντα, που αυξάνουν τη θερμοκρασία μέσα στους όρχεις. Όταν συμβεί αυτό, αλλάζει το σχήμα του σπέρματος, έτσι τα σπερματοζωάρια δεν μπορούν να “κολυμπήσουν” αρκετά καλά για να φτάσουν στο ωάριο και να το γονιμοποιήσουν.
Η θερμότητα μπορεί να είναι δυσμενής παράγοντας για:
- Εργάτες σε εργοστάσια
- Συγκολλητές
- Αστυνομικούς, πυροσβέστες και άλλους άνδρες που φορούν σφιχτές και βαριές στολές
- Υπαλλήλους γραφείου που ισορροπούν τους ζεστούς φορητούς υπολογιστές τους ανάμεσα στα πόδια τους
Επίσης, η έκθεση σε χημικές ουσίες, όπως φυτοφάρμακα, DDE, καυσαέρια ντίζελ, μόλυβδο και αραιωτικά χρωμάτων μπορεί να επηρεάσει:
- Την ποιότητα του σπέρματος
- Την παραγωγή σπέρματος
- Τη λίμπιντο και τη στυτική λειτουργία
- Την παραγωγή σπερματικού υγρού, το οποίο χρειάζονται τα σπερματοζωάρια για να βοηθηθούν να φτάσουν στο ωάριο.
Δεν είναι όλοι οι κίνδυνοι ισοδύναμοι
Πριν πανικοβληθείτε, λάβετε υπόψη ότι δε θα επηρεάσει κάθε χημική ουσία την αναπαραγωγική σας υγεία.
Οι παράγοντες που διαφοροποιούν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν:
- Πόσο καιρό εκτίθεστε στον παράγοντα κινδύνου: αναπνέετε αναθυμιάσεις βενζίνης μόνο μία φορά τον μήνα ή κάθε μέρα;
- Ο τρόπος με τον οποίο εκτίθεστε: αναπνέετε αναθυμιάσεις, αισθάνεστε σωματίδια στο δέρμα σας ή η χημική ουσία επικάθεται στα χέρια σας και μετά στο στόμα σας;
- Το πότε εκτίθεστε στα χημικά: ορισμένες χημικές ουσίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ωορρηξία μόνο όταν εκτίθεστε σε αυτές σε συγκεκριμένα σημεία του κύκλου σας ή αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολής μόνο κατά τους πρώτους τρεις μήνες της εγκυμοσύνης.
- Η ηλικία και η γενική υγεία σας. Μερικές γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από τις χημικές ουσίες, το στρες, κ.λπ., από ότι άλλες.
Βρείτε ένα υγιές περιβάλλον εργασίας
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μη γνωρίζουν όλους τους τρόπους με τους οποίους η εργασία σας θα μπορούσε να επηρεάσει τη γονιμότητά σας, επομένως είναι σημαντικό να κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να δημιουργήσετε ένα υγιές περιβάλλον στον χώρο εργασίας σας.
Η προσπάθεια αυτή περιλαμβάνει:
- Διασφάλιση του ότι το γραφείο ή ο χώρος εργασίας σας αερίζεται σωστά.
- Χρήση του σωστού προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού όποτε απαιτείται.
- Αποφυγή αγχωτικών καταστάσεων.
- Μείωση των επαγγελματικών ταξιδιών και της εργασίας σε βάρδιες.
- Ελαχιστοποίηση των κινήσεων κάμψης και ανύψωσης που πρέπει να κάνετε, στο πλαίσιο του επαγγέλματός σας.
Όποια και αν είναι η διαδρομή που θα ακολουθήσετε για την οικοδόμηση της δικής σας οικογένειας, ελπίζουμε ότι η εμπειρία σας θα είναι όσο το δυνατόν χωρίς εμπόδια και συναρπαστική!