Παρόλο που, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε βρει τον τρόπο να ‘παγώσουμε’ το βιολογικό μας ρολόι, η σύγχρονη τεχνολογία έχει κάνει δώρο στις γυναίκες κάτι σαν… κουμπί αναμονής!
Είναι η Κατάψυξη Ωαρίων ή η Κατάψυξη Εμβρύων η Καλύτερη Μέθοδος για τη Διατήρηση της Γονιμότητας;
Παρόλο που, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε βρει τον τρόπο να ‘παγώσουμε’ το βιολογικό μας ρολόι, η σύγχρονη τεχνολογία έχει κάνει ένα δώρο στις γυναίκες κάτι σαν… κουμπί αναμονής!
Η κατάψυξη ωαρίων και εμβρύων, η λεγόμενη, δηλαδή, κρυοσυντήρηση, έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει αναλλοίωτα αυτά τα δύο ‘κλειδιά’ της γονιμότητας, ακριβώς στη βιολογική ηλικία που ήταν όταν καταψύχθηκαν. Με δεδομένο ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας στη βιώσιμη κύηση και τη γέννηση είναι η ηλικία του ωαρίου, και όχι η ηλικία της γυναίκας που κυοφορεί το έμβρυο, αυτό είναι μια σπουδαία εξέλιξη για εκείνες τις γυναίκες που το βιολογικό τους ρολόι καλεί επιτακτικά σε τεκνοποίηση.
Αν έχετε ήδη αποφασίσει να προχωρήσετε στην απόκτηση του μωρού σας με αυτόν τον τρόπο, τότε η επόμενη, κρίσιμη ερώτηση που πρέπει να απαντήσετε είναι: θα καταψύξετε τα ωάριά σας ή τα έμβρυά σας;
Αναμφίβολα δεν είναι μια απλή απόφαση, αφού θα πρέπει να εξετάσετε πολλούς παράγοντες και σημαντικές παραμέτρους, πριν τη λάβετε με σιγουριά. Διαβάστε σε αυτό το άρθρο μια ολοκληρωμένη λίστα από παράγοντες που θα σας βοηθήσουν να αποφασίσετε σωστά ποια είναι η κατάλληλη μέθοδος για εσάς.
Φυσικοί Παράγοντες
Η αρχή της διαδικασίας
Τα αρχικά στάδια τόσο της κατάψυξης ωαρίων, όσο και της κατάψυξης εμβρύων, είναι τα ίδια. Ακολουθείτε θεραπείες που αυξάνουν την ωορρηξία σας, δίνοντάς σας περισσότερα έτοιμα ωάρια από ότι συνήθως. Στη συνέχεια, τα ωάρια συλλέγονται από τις ωοθήκες σας (με μια ενδοκολπική διαδικασία, που γίνεται με καταστολή).
Και εδώ ολοκληρώνεται η διαδικασία, αν έχετε αποφασίσει να καταψύξετε τα ωάριά σας. Από την άλλη μεριά, αν έχετε προγραμματίσει να καταψύξετε έμβρυα, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσετε μπροστά και να μετατρέψετε αυτά τα ωάρια σε υγιή έμβρυα. Φυσικά, για να γίνει αυτό θα χρειαστείτε και σπέρμα – είτε από τον σύντροφό σας, είτε από δότη -, για να γονιμοποιηθεί το ωάριο. Εάν το ωάριο γονιμοποιηθεί επιτυχώς, θα καταψυχθεί μόλις πολλαπλασιαστεί και φτάσει, περίπου, τα 50-100 κύτταρα. Αυτό μας οδηγεί στον πρώτο σημαντικό παράγοντα που θα μας βοηθήσει να αποφασίσουμε αν θα προχωρήσουμε με κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων…
Ανάγκη για σπέρμα
Μπορεί να ακούγεται προφανές, αλλά εμείς θα το επισημάνουμε έτσι κι αλλιώς: ναι, χρειάζεστε σπέρμα για να δημιουργήσετε ένα έμβρυο! Αν έχετε κάποιον σύντροφο και είστε σίγουρη ότι θέλετε να αποκτήσετε παιδιά μαζί του, σε μεταγενέστερο χρόνο, ή αν προγραμματίζετε να χρησιμοποιήσετε δότη σπέρματος, τότε δεν υπάρχουν εμπόδια στο να δημιουργήσετε και να καταψύξετε τα έμβρυά σας.
Αν, όμως, είστε ελεύθερη και αναζητάτε τον κατάλληλο σύντροφο για να φτιάξετε μαζί του μια όμορφη οικογένεια, τότε η κατάψυξη ωαρίων μάλλον ακούγεται ως πιο λογική επιλογή, αφού για να ολοκληρωθεί χρειάζεται μόνο ένας – ΕΣΕΙΣ!
Ποσοστά επιτυχίας κατάψυξης και απόψυξης
Τα ωάρια είναι πιο εύθραυστα από τα έμβρυα, αφού είναι μόνο ένα κύτταρο (όχι 100), και αυτό το κύτταρο είναι στο μεγαλύτερο μέρος του νερό. Παρόλο που παλαιότερες μέθοδοι κατάψυξης ωαρίων αρκετές φορές δημιουργούσαν προβλήματα όταν το ωάριο περνούσε τη διαδικασία κατάψυξης η απόψυξης, η υπερσύγχρονη μέθοδος υαλοποίησης (ταχεία κατάψυξη), που έχει γίνει κοινή πρακτική τα τελευταία χρόνια, αύξησε τα ποσοστά επιτυχίας των κατεψυγμένων ωαρίων σε ικανοποιητικά επίπεδα, συγκρίσιμα με εκείνα των φρέσκων ωαρίων!
Γνωστό ποσοστό γονιμοποίησης
Αν επιλέξετε να καταψύξετε τα έμβρυά σας, γνωρίζετε ακριβώς πόσα γονιμοποιημένα έμβρυα – δηλαδή, πόσες πιθανότητες σε μια βιώσιμη εγκυμοσύνη – διατηρείτε. Από την άλλη πλευρά, αν καταψύξετε τα ωάριά σας δε γνωρίζετε πόσα από αυτά θα γονιμοποιηθούν όταν αποψυχθούν.
Είναι γνωστό ότι η δημιουργία κάθε εμβρύου μέσω Εξωσωματικής Γονιμοποίησης συνήθως απαιτεί πολλά ωάρια. Το δείγμα-γράφημα παρουσιάζει 2 βιώσιμα έμβρυα, τα οποία αναπτύχθηκαν από μια ομάδα 12 ωαρίων που συλλέχθηκαν (προφανώς, τα αποτελέσματα σε κάθε γυναίκα μπορεί να διαφέρουν). Υποθέτοντας ότι τα δικά σας αποτελέσματα ταιριάζουν με αυτά του γραφήματος, τότε συμπεραίνετε εύκολα ότι αν καταψύξετε και τα 12 ωάρια, αυτό θα είναι περίπου ισοδύναμο με το να καταψύξετε 2 έμβρυα.
Ποσοστό επιτυχίας γεννήσεων
Γνωρίζετε ότι ένα βιώσιμο ωάριο – ακόμη και ένα γονιμοποιημένο έμβρυο – (δυστυχώς) δεν μπορεί να εγγυηθεί μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη και γέννηση. Όμως, έχετε περισσότερες πιθανότητες να γεννήσετε ένα υγιές μωρό όταν ξεκινάτε με ένα κατεψυγμένο έμβρυο ή με ένα κατεψυγμένο ωάριο;
Η HFEA του Ηνωμένου Βασιλείου (Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας) αναφέρει τα ακόλουθα ποσοστά γεννήσεων με κατεψυγμένα έμβρυα όταν μια γυναίκα χρησιμοποιεί τα δικά της ωάρια και το σπέρμα του συντρόφου της. Με βάση την ηλικία της γυναίκας κατά την εμβρυομεταφορά, τα ποσοστά αυτά διαμορφώνονται ως εξής:
Κάτω των 35 = 27%
35 – 37 = 26%
38 – 39 = 21%
40 – 42 = 15%
43 – 44 = 8%
45 και άνω = 4%
Μια και οι αξιόπιστες μέθοδοι κατάψυξης ωαρίων είναι μια πιο πρόσφατη εξέλιξη, έχουμε λιγότερα δεδομένα διαθέσιμα για τα κατεψυγμένα ωάρια, σε σχέση με τα κατεψυγμένα έμβρυα (και ειδικά για τις γυναίκες που χρησιμοποιούν τα δικά τους, κατεψυγμένα ωάρια).
Αυτό που γνωρίζουμε ως στοιχείο, σύμφωνα με την HFEA, είναι ότι το 2016, το ποσοστό γεννήσεων με κατεψυγμένα ωάρια από δότρια ήταν γύρω στο 30%.
Το ποσοστό αυτό είναι συγκρίσιμο (και ίσως και λίγο καλύτερο) με τα ποσοστά γεννήσεων με κατεψυγμένα έμβρυα που αναφέρονται παραπάνω, αλλά δεν κάνει επιμερισμό των δεδομένων με βάση την ηλικία της γυναίκας κατά την εμβρυομεταφορά.
Το μέσο ποσοστό γεννήσεων για τις γυναίκες που χρησιμοποίησαν τα δικά τους κατεψυγμένα ωάρια ήταν 18%, το οποίο είναι παρόμοιο με το ποσοστό γεννήσεων με κατεψυγμένα έμβρυα, για τις γυναίκες που κατά τη διαδικασία της εμβρυομεταφοράς ήταν κοντά στην ηλικία των 40 ετών ή λίγο μετά από αυτή.
Η HFEA επισημαίνει ότι ένας λόγος για τον οποίο τα ωάρια από δότρια οδήγησαν σε πιο επιτυχημένες γεννήσεις ήταν επειδή, σε γενικές γραμμές, είχαν καταψυχθεί σε νεαρότερη ηλικία – και γνωρίζουμε ότι η ηλικία των ωαρίων είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες! Επιπροσθέτως, για να δωρίσουν τα ωάριά τους οι γυναίκες-δότριες επιβάλλεται να ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα κριτήρια υγείας, κάτι το οποίο δεν είναι απαραίτητο για τις γυναίκες που χρησιμοποιούν τα δικά τους ωάρια. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα ωάρια που προέρχονται από δωρεά είναι, κατά κανόνα, πιο «υγιή».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, εάν χρησιμοποιείτε τα δικά σας νεαρά, υγιή ωάρια στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση, πιθανότατα θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα από τον μέσο όρο, χωρίς να αποκλείεται να πλησιάσετε τα ποσοστά που ισχύουν με τα κατεψυγμένα ωάρια από δωρεά και με τα κατεψυγμένα έμβρυα.
Ένα χρήσιμο «εργαλείο» για να αποφασίσετε σωστά με ποια μέθοδο θα προχωρήσετε είναι το Εγχειρίδιο Συμβουλών Κατάψυξης Ωαρίων του Brigham Women’s Hospital. Πρόκειται για ένα εργαλείο υπολογισμών, που βασίζεται στα αποτελέσματα ερευνών και προβλέπει τις πιθανότητες βιώσιμης γέννησης για τις γυναίκες που επιλέγουν να καταψύξουν τα ωάριά τους, για να τα χρησιμοποιήσουν αργότερα. (Σημείωση: όπως επισημαίνεται στο ίδιο το Εγχειρίδιο, παρόλο που βασίζεται στην έρευνα, «Ο συγκεκριμένος υπολογιστής δεν έχει αξιολογηθεί εκτός του νοσοκομείου και, γι’ αυτό, πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή»).
Ηθικοί και Νομικοί Παράγοντες
Πιθανή διάλυση μιας σχέσης
Όταν καταψύχετε έμβρυα που γονιμοποιήθηκαν με έναν συγκεκριμένο σύντροφο, κατά μία έννοια «εγκλωβίζεστε» σε αυτό το δεδομένο. Παρόλο που σήμερα πιστεύετε ότι ο συγκεκριμένος σύντροφος είναι «ο άντρας της ζωής σας», με τον οποίο μια μέρα θα φτιάξετε την πιο ευτυχισμένη οικογένεια, η ζωή έχει αποδείξει ότι τα πράγματα στις σχέσεις δεν εξελίσσονται πάντα όπως τα έχουμε προγραμματίσει.
Οι περισσότερες φόρμες συναίνεσης για υποβολή σε Εξωσωματική Γονιμοποίηση και κατάψυξη εμβρύων περιέχουν νομικές ρήτρες, που ορίζουν πώς θα διαιρεθεί η ιδιοκτησία των εμβρύων εάν λήξει η σχέση με τον σύντροφό σας μελλοντικά. Με άλλα λόγια, εάν ο χωρισμός είναι δύσκολος, μπορεί να αντιμετωπίσετε νομικές ταλαιπωρίες… εάν φυσικά θέλετε ακόμη να χρησιμοποιήσετε αυτά τα έμβρυα.
Με την κατάψυξη ωαρίων αποφεύγετε όλα αυτά τα ζητήματα. Τα ωάριά σας είναι δικά σας μόνο, για να τα χρησιμοποιήσετε εάν, όποτε και με όποιον τρόπο εσείς θέλετε!
Αντιμετώπιση των αχρησιμοποίητων Ωαρίων / Εμβρύων
Στην πράξη, πολλές γυναίκες δεν καταλήγουν να χρησιμοποιήσουν τα κατεψυγμένα ωάρια και τα έμβρυά τους, είτε επειδή συνέλαβαν φυσικά, είτε επειδή αποφάσισαν να μην αποκτήσουν παιδιά ή επειδή η οικογένειά τους έφτασε στον επιθυμητό αριθμό μελών, πριν χρησιμοποιήσουν όλα τα ωάρια / έμβρυα. Αλλά τι συμβαίνει στο γενετικό σας υλικό, μόλις αποφασίσετε ότι δεν το χρειάζεστε ή δεν το θέλετε πια;
Πολλές θρησκευτικές αντιλήψεις θεωρούν το έμβρυο ανθρώπινη ζωή και έχουν περιορισμούς στο πώς μπορεί η επιστήμη να το μεταχειριστεί, ακόμη κι αν δεν είναι πια απαραίτητο. Εκτός από τη θρησκεία, και η ίδια η γυναίκα δεν είναι ασυνήθιστο να αισθάνεται άβολα για την απόρριψη ενός εμβρύου. Από την άλλη πλευρά, τα μη γονιμοποιημένα ωάρια είναι πολύ πιο «ανώδυνα» στην απόρριψή τους, τόσο συναισθηματικά, όσο και ηθικά.
Ζευγάρι ήρεμο μετά την κατάψυξη ωαρίων
Συναισθηματικοί Παράγοντες
Μια διαφορετική εικόνα έρχεται από την Briallen Hopper, η οποία διαπίστωσε ότι το να έχει καταψύξει με ασφάλεια τα έμβρυά της (με σπέρμα δότη), στην πραγματικότητα μείωσε τις πιθανότητές της να βιώσει μια ρομαντική σχέση.
Λίγο μετά τα 40 της, η Briallen θέλει τα δικά της παιδιά – αλλά οι άνδρες που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά αρχίζουν να την αποκλείουν ως δυνητική σύντροφο, λόγω της ηλικίας της. Οι πιθανότητές της να συλλάβει φυσικά μειώνονται σημαντικά – και οι πιθανότητες γίνονται ακόμη πιο μικρές, μια και οι άντρες οι προσανατολισμένοι στη δημιουργία οικογένειας δύσκολα θα ενδιαφέρονταν να αποκτήσουν μωρό από ένα έμβρυο που δε θα περιλαμβάνει το δικό τους γενετικό υλικό!
Τα κατεψυγμένα έμβρυα της Briallen, από σπέρμα δότη, μπορεί μεν να της επιτρέψουν να γίνει μητέρα αλλά, παραδόξως, χωρίς να καταφέρει ταυτόχρονα να γίνει και μία ερωτική σύντροφος.
Η κατάψυξη ωαρίων, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για το ποιος θα είναι ο πατέρας, δεν έχει τον ίδιο αντίκτυπο στον τρόπο που νιώθεις για την αγάπη, επιτρέποντάς σου να φτάσεις στον ρόλο του γονέα όπως ακριβώς το ονειρεύεσαι, με ρομαντισμό και ευτυχία.
Οικονομικοί Παράγοντες
Ούτε η κατάψυξη ωαρίων, αλλά ούτε και η κατάψυξη εμβρύων είναι διαδικασίες με μικρό κόστος. Αν η οικονομική σας δυναμική είναι περιορισμένη, η επιλογή ανάμεσα στην κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων μπορεί να εξαρτάται από τις παροχές που σας καλύπτει η ασφάλειά σας, αν φυσικά υπάρχει τέτοια πρόβλεψη.
Για την Briallen Hopper, που αναφέραμε πιο πάνω, , ο οικονομικός παράγοντας διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην απόφασή της. Η κατάψυξη ωαρίων ήταν απαγορευτική για εκείνη, αλλά η ασφάλειά της κάλυψε το κόστος της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης, κάνοντας την κατάψυξη εμβρύων μια προσιτή διαδικασία για εκείνη.
Ώρα για τη δική σου απόφαση!
Να καταψύξεις τα ωάριά σου; Να καταψύξεις έμβρυα; Δεν είναι απλή η επιλογή. Πρέπει να πάρεις μια απόφαση που θα περιλαμβάνει το παρόν, αλλά και το μέλλον σου, τις ελπίδες και τις προσδοκίες σου, τη δική σου πραγματικότητα.
Ελπίζουμε ότι όλοι οι παράγοντες που παρουσιάσαμε πιο πάνω σας αφήνουν αρκετά ενημερωμένες σχετικά με τα πλεονεκτήματα καθεμιάς από τις δύο διαδικασίες. Ευχόμαστε η τελική σας απόφαση να ικανοποιήσει πλήρως τις προσδοκίες σας για τη δημιουργία μιας όμορφης οικογένειας!
Ίσως θα ήθελες να διαβάσεις αυτό
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τη γονιμότητα, μπορείς να επισκεφθείς την σελίδα τα Νέα και να ακούσεις τους ειδικούς
Δείτε όλα τα νέα και τα άρθρα
